Ngành dệt nhuộm là một trong những ngành tiêu tốn nhiều nước và hóa chất, đồng thời thải ra lượng lớn nước thải có độ ô nhiễm cao, khó xử lý. Để đảm bảo môi trường và tuân thủ quy định pháp luật, việc xử lý nước thải dệt nhuộm hiệu quả là yêu cầu bắt buộc đối với mỗi doanh nghiệp. Vậy quy trình xử lý này như thế nào để đạt hiệu quả cao? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Đặc điểm của nước thải dệt nhuộm
Nước thải ngành dệt nhuộm phát sinh từ nhiều công đoạn: giặt tẩy, nhuộm màu, in hoa, hoàn tất vải… Trong đó, nước thải nhuộm chứa nhiều hóa chất độc hại như phẩm nhuộm, chất hoạt động bề mặt, kim loại nặng, chất tạo màu, chất ổn định pH…
Các chỉ tiêu ô nhiễm điển hình:
- COD, BOD: rất cao do hàm lượng chất hữu cơ lớn.
- Màu sắc: nước thải có màu đậm, khó phân hủy sinh học.
- pH: thường dao động mạnh (có thể kiềm hoặc axit tùy quá trình).
- Chất rắn lơ lửng (TSS) và kim loại nặng: có thể hiện diện với nồng độ cao.
2. Quy trình xử lý nước thải dệt nhuộm hiệu quả
Để xử lý hiệu quả, nước thải dệt nhuộm cần trải qua nhiều giai đoạn kết hợp giữa cơ học, hóa học và sinh học. Một quy trình xử lý phổ biến gồm các bước:
Bước 1: Tiền xử lý (Tách rác, điều hòa dòng chảy)
- Lọc tách rác thô (vải vụn, sợi, bao bì…).
- Bể điều hòa lưu lượng và nồng độ ô nhiễm nhằm ổn định quá trình xử lý tiếp theo.
Bước 2: Xử lý hóa lý (Keo tụ – tạo bông – lắng)
- Keo tụ – tạo bông bằng phèn nhôm, PAC kết hợp polymer giúp loại bỏ màu, cặn lơ lửng.
- Lắng để tách bùn hóa lý.
Bước 3: Xử lý sinh học
- Áp dụng công nghệ bùn hoạt tính hiếu khí (Aerotank) hoặc MBBR để phân hủy các chất hữu cơ.
- Có thể kết hợp xử lý kỵ khí (UASB) nếu nước thải có tải lượng hữu cơ rất cao.
Bước 4: Xử lý màu nâng cao
- Dùng oxy hóa nâng cao (AO) với hóa chất như ozone, Fenton hoặc UV/H2O2 để phá vỡ liên kết màu bền.
- Một số hệ thống dùng than hoạt tính, màng lọc nano để xử lý triệt để màu và chất độc.
Bước 5: Khử trùng và xả thải
- Sử dụng chlorine, UV, hoặc ozone để diệt vi sinh vật trước khi thải ra môi trường.
- Nước đầu ra cần đạt QCVN 13-MT:2015/BTNMT (Quy chuẩn quốc gia về nước thải dệt nhuộm).
3. Một số công nghệ xử lý tiên tiến đang được áp dụng
| Công nghệ | Ưu điểm | Nhược điểm |
| MBBR (Moving Bed Biofilm Reactor) | Hiệu quả cao, tiết kiệm diện tích, dễ vận hành | Chi phí đầu tư ban đầu cao |
| AO (Advanced Oxidation) | Xử lý triệt để màu và chất độc khó phân hủy | Tốn hóa chất, yêu cầu kỹ thuật cao |
| Màng lọc (UF, NF) | Chất lượng nước sau xử lý cao, tái sử dụng được | Dễ tắc màng, chi phí thay thế lớn |
